Суд–жәмийеттенызамүстинлигинтәмийинлеўши, пуқаралардыңҳуқықҳәмеркинликлеринисенимлиқорғаўшы, әдилсудлаўдыәмелгеасырыўшығәрезсизҳәкимияттармағыесапланады.

Бүгингикүндемәмлекетимизде суд-ҳуқықсистемасынтереңреформалаўҳәмлибералластырыў, суд ҳәкимиятыныңшынмәнистегиғәрезсизлигин, судларжумысларыныңашық-айдынлығын, пуқаралардыңҳуқықҳәмеркинликлериниңисенимлиқорғалыўынтәмийинлеў, халықтыңәдилсудлаўғаболғанисениминасырыўбойыншакеңкөлемлиислерәмелгеасырылмақта.

Суд системасындакоррупцияғақарсыгүресиўдиӊ нǝтийжелилигинасырыўбойыншаис-илǝжлардыәмелгеасырылмақта.

Коррупция – булшахстыңөзлаўазымямасахызметстатусынанжекемәплериямасабасқашахслардыңмәплерингөзлепматериаллықямасаматериаллықемеспайдаалыўмамақсетинденызамғақайшытүрдепайдаланыўы, тап бундайпайданынызамғақайшытүрдеусыныўесапланады.

Усы көз-қарастаналғанымызда Коррупция – мәмлекетҳәмжәмийеттиңраўажланыўына, халықтыңәдилликкеболғанисениминезыянжеткериўшиүлкенқәўипболыпесапланады.

Булиллеткеқарсыгүресиўҳәрбирмәмлекеттиңтийкарғыўазыйпаларынанбириесапланадыҳәмбулбағдардабирқатархалықаралықҳуқықыйҳүжжетлерқабылетилген.

Атапайтқанда:

– мәмлекетликлаўазымлышахслардыңхалықаралықәдеп-икрамлылықкодекси;

– Коррупция бойыншажынайыйжуўапкершиликконвенциясы;

– коррупция бойыншапуқаралық-ҳуқықыйжуўапкершилик конвенция ҳәм усы Конвенциягақосымша протокол;

– Бирлескенмиллетлершөлкеминиң 2003-жыл 31-октябрь күнгиКоррупцияғақарсыКонвенциясынатийкар 9-декабрь Халықаралықкоррупциягақарсыгүресиўкүнидепжәрияланды.

ӨзбекстанРеспубликасы 2008-жыл 7-октябрь күни 158-санлы НызамымененБМШиниңКоррупциягақарсыгүресиўҳаққындағыКонвенциясынақосылды.

Мәмлекетимиздекоррупцияғақарсыгүресиўҳам усы жынаяттыңалдыналыўбойыншабирқатарҳуқықыйҳүжжетлерислепшығылған.

Атапайтқанда, 2017-жыл 3-январь күникоррупцияғақарсыгүресиўтараўындағықатнасықлардытәртипкесалыўшы “Коррупцияғақарсыгүресиўҳаққында”ғыНызамқабылетилди.

Нызамғамуўапық, коррупцияғақарсыгүресиўтараўындағымәмлекетликсиясаттыңтийкарғыбағдарларытөмендегилерденибәрат:

халықтыңҳуқықый сана ҳәмҳуқықыймәдениятынжоқарылатыў, жәмийеттекоррупцияғақаратааяўсызмүнәсибеттиқәлиплестириў;

коррупциягабайланыслыҳуқықбузарлықлардыөзўақтындаанықлаў, оларгашекқойыў, олардыңақыбетлеринҳәмоларғаимканбериўшисебепҳәмшәраятлардысапластырыў.

Коррупцияғақарсыгүресиўсистемасынәтийжелилигинасырыў, еңжоқарыдәрежедегиқолайлыисбилерменликорталығынжаратыў, мәмлекетимиздиңхалықаралықмайдандағыабырой-итибарынасырыўмақсетинде 2019-жыл 27-май күниӨзбекстанРеспубликасыПрезидентиниң ПП-5729-санлы Пәрманықабылетилди.

Пәрманменен 2019-2020-жылларда коррупцияғақарсыгүресиўмәмлекетликдәстүриқабылетилди.

МǝмлекетликДǝстүрдебелгиленгенайырымис-илǝжларғатоқталыпөтетуғынболсақ:

Булар:

-жаслардакоррупцияғақарсыгүресиўбойыншаунамлыдүньяқарастықәлиплестиретуғынис-иләжлардыәмелгеасырыў;

-билимлендириўмәкемелериниңокыўдәстүрлеринекоррупцияғақарсыгүресиўдиңарнаўлыкурсларынкиритиў;

-мәмлекетликуйымларҳәмшөлкемлердиңжуўапкерхызметкерлеритәрепиненжумысқақабылетилгениненкейинҳәмдебелгилиўақытөткенненкейин, кәсипликәдеп-икрамлылыққағыйдаларынаәмелетиў, мәплеркесилисиўиниңалдыналыўҳәмкоррупцияғақарсыгүресиўдиңбасқажөнелислерибойыншамүддетлиоқыўкурсларынмәжбүрийтүрдеөтеўтәртибиненгизиў;

-хабар технологияларыҳәмкоммуникацияларданпайдаланыўарқалысудьялардыашықәшкаратаңлаўҳәмтайынлаўмеханизмлеринжетилистириў;

-таӊлаўнǝтийжелеринғалаба хабар қуралларында, ӨзбекстанРеспубликасыСудьяларжоқарғыкеӊесиниӊ веб-сайтындажǝриялаў;

-судьяларанықсǝўлеленгенǝшкара критерия ҳǝмтǝртиплертийкарындабаҳаланыўынтǝмийинлеў;

-суд системасындакоррупцияғақарсыгүресиўдиӊ нǝтийжелилигинасырыўбойыншаис-илǝжлардықабылетиў;

-судьяларквалификациялықколлегияларыхаткерлериниӊ ролинасырыўҳǝмдеоларғакоррупцияныӊ алдыналыўҳǝмоғанқарсыгүресиўбарысындағыискерликтиасырыўўазыйпасынжүклеў;

-судьяларквалификациялықколлегияларыхаткерлериниӊ ӨзбекстанРеспубликасыСудьяларжоқарғыкеӊесиниӊ судьяларқолқатылмаслығынтǝмийинлеўбойынша Суд инспекциясымененнǝтийжелибиргеислесиў, соныӊ мененолардыӊ Кеӊескеесапбериўмеханизмлеринжаратыў;

-судьяларҳǝм суд хызметкерлериортасындапрофилактикалықҳǝмтүсиникжумысларынтурақлытүрдеалыпбарыў;

-ǝдилсудлаўдыǝмелгеасырыўискерлигинеараласыўфактлерибойыншасудьялардыӊ ӨзбекстанРеспубликасыСудьяларжоқарғыкеӊесиниӊ Суд инспекциясына аноним тǝриздемүрǝжатетиўтǝртибиненгизиў;

-коррупцияныӊ келипшығыўсебеплеринсистемалыҳǝмтереӊ анализ етиўдиҳǝмолардыӊ алдыналыўдытǝмийинлеў;

-коррупцияғақарсыгүресиўсаласындаҳуқыққорғаўуйымларыхызметкерлеринҳǝмсудьялардытаярлаўбойыншаǝмелийилǝжлардыжетилистириўсыяқлықатарилǝжларбелгиленди.

Коррупцияғақарсыгүресиўбойыншақабылетилипатырғаннызамхүжжетлериниӊ тек ғанақағаздаемесǝмелдеорынланыўынтǝмийинлеўушынсудлар, ҳуқықтықорғаўуйымлары, пуқаралықжǝмийетиинститутларыҳǝмкеӊ жǝмийетшиликжумысалып барса өзнǝтийжесин береди.

Шымбайрайонлараралық

экономикалық суды судьясы  Н.Балтабаева